Pengestøtte
Økonomisk sosialhjelp
En mellombels støtte du kan få dersom du ikkje klarer å dekkje nødvendige utgifter på eiga hand.
Innhald på sida
I dette kapittelet
Alle har rett til å søkje om økonomisk sosialhjelp og få vurdert behovet sitt.
Du må i utgangspunktet ha lovleg opphald i Noreg for å ha rett på økonomisk sosialhjelp. Du har ikkje rett på økonomisk sosialhjelp dersom du oppheld deg i utlandet.
Når alle andre inntektsmoglegheiter er utnytta fullt ut, men ikkje strekk til, kan du ha rett på økonomisk sosialhjelp. Andre inntektsmoglegheiter kan vere inntektsgivande arbeid, eigne midlar og andre økonomiske rettar.
Du har rett på opplysning, råd og rettleiing fra NAV uavhengig av om du har rett på økonomisk sosialhjelp.
Hjelp i ein nødssituasjon skal dekkje heilt nødvendlige utgifter for ein kort periode. Det kan til dømes vere støtte til:
- mat
- reise
- rekningar som du må betale for å unngå å miste nødvendlige tenester som straum eller liknande
- buutgifter
Du kan søkje skriftleg ved å bruke søknadsskjema for økonomisk sosialhjelp dersom du treng hjelp i ein nødssituasjon. Du bør i tillegg ta kontakt med NAV-kontoret i kommunen du oppheld deg i, eller ringje NAV på 55 55 33 33.
Dersom du ikkje har ein stad å sove og opphalde deg på det neste døgnet, kan du også søkje om hjelp til å finne eit mellombels butilbod.
Du kan søkje om å få hjelp med nødvendige utgifter du ikkje klarer å dekkje på eiga hand.
Du kan søkje om støtte til
Du kan søkje om støtte til å betale utgifter for å leve, såkalla levekostnader eller livsopphald.
Det kan til dømes vere mat, bustadsutgifter som husleige, straum, oppvarming, kommunale avgifter med meir. Andre døme på levekostnader er tannlegeutgifter, klede og fritidsaktivitetar.
Du kan også søkje om støtte til spesielle utgifter som høgtidsfeiring og konfirmasjon.
Du kan søkje om å få dekt utgifter til lege, psykolog, tannlege og viktige legemiddel. Du har i utgangspunktet ikkje rett på økonomisk støtte til å betale utgifter til alternativ behandling.
Utgifter til tannbehandling
Du kan sjekke om du har krav på støtte fra Helfo til tannbehandling. Du kan òg spørje tannlegen din om det er mogleg å setje opp ein nedbetalingsavtale viss du ikkje kan betale rekninga på ein gong.
Viss du ikkje kan få støtte frå Helfo og ikkje har økonomi til å få ein nedbetalingsavtale, kan du søkje NAV om å få økonomisk sosialhjelp til å betale desse utgiftene delvis eller i sin heilskap.
Du kan søkje om støtte til depositum når du inngår ein leigekontrakt og ikkje har moglegheit til å skaffe pengar til dette på eiga hand.
NAV gir vanlegvis hjelp gjennom ein garanti for depositum, men kan også gi økonomisk støtte til depositum på ein sperra depositumskonto.
Mange har store utgifter til straum, og slit med å betale rekningane sine. For å hjelpe hushald med straumutgifter er det vedteke fleire mellombelse støtteordningar.
Kva kan NAV hjelpe med?
Dersom du treng økonomisk støtte for å kunne betale straumutgiftene dine, kan det vere aktuelt å søkje om økonomisk sosialhjelp frå NAV.
Når søknaden din blir vurdert, kan NAV-kontoret krevje at du søkjer om bustøtte frå Husbanken.
Bustøtte frå Husbanken
Dersom du har låg inntekt og høge buutgifter, kan bustøtte frå Husbanken vere ei aktuell støtteordning for deg. Bustøtta blir utbetalt i månaden etter at du søkjer.
Bustøtteordninga blei utvida i 2023. Dei mellombels auka satsane og straumstøtta gjaldt til og med mars 2024. Du kan lese mer på Husbankens nettside.
Kompensasjonsordning for høge straumprisar
Stortinget har vedteke at hushald skal få fråtrekk i rekningane frå nettselskapet eller straumleverandøren når straumprisane er ekstraordinært høge. Dette gjeld óg i 2024. På regjeringen.no kan du lese om straumstøtten.
Vi kan gi deg opplysning, råd og retleiing viss du ønskjer hjelp til å finne ut kva du kan ha rett på.
For deg som har låg inntekt og høge buutgifter, kan bustøtte vere ei aktuell støtteordning. Les meir om bustøtte på husbanken.no. Du kan også sjå videoen om bustøtte.
Har du gjeldsproblem?
Du kan i utgangspunktet ikkje få økonomisk støtte til å betale utgifter til gjeld. I enkelte tilfelle kan vi vurdere å gi økonomisk støtte til å betale utgifter til gjeld. Dette gjeld til dømes i situasjonar der du held på å miste bustaden din eller få kutta straumen, og det ikkje finst andre utvegar for å hindre at dette skjer.
Dersom du har gjeld, kan du få økonomisk rådgivning.
Du har rett på opplysning, råd og veiledning, uavhengig av om du har rett til økonomisk sosialhjelp.
Opplysning, råd og rettleiing
Rettleiing
Vi vurderer ut frå situasjonen din, inntektene og utgiftene dine kor mykje du kan få i økonomisk støtte.
Alle kommunar har rettleiande satsar for livsopphald. Nokre kommunar har eigne satsar, medan andre kommunar følgjer dei statlege rettleiande satsar.
Statlege retningsliner for økonomisk stønad til livsopphald, vedteke av Arbeids- og sosialdepartementet.
Satsane gjeld frå og med 1. juli 2024.
| Støtte til | Beløp |
|---|---|
| Einslege | 7 850 kroner |
| Ektepar/sambuarar | 13 100 kroner |
| Person i bufellesskap | 6 600 kroner |
Barn 0-5 år | 3 850 kroner |
Barn 6-10 år | 3 950 kroner |
Barn 11-17 år | 5 150 kroner |
Satsane blir brukte som eit utgangspunkt for å berekna kor mykje du kan få utbetalt, men det skal òg vurderast ut ifrå situasjonen din. Satsane omfattar utgifter til heilt grunnleggjande behov som mat, klede, kommunikasjon, hushaldsartiklar, hygiene med meir. Utgifter til å bu, som husleige og straum, kjem i tillegg.
Er du gift, sambuar eller har barn?
Du har ulike ulike rettar og plikter som forsørgjar. Dersom du er gift eller sambuar og har barn, har de gjensidig forsørgingsplikt for felles barn. Dersom du er gift, har du og ektefellen din gjensidig plikt til å forsørgje kvarandre.
Dersom du er gift, har du og ektefellen din plikt til å forsørgje kvarandre. Dette inneber at vi vurderer den samla økonomien dykkar når vi ser på behovet for økonomisk sosialhjelp.
Dersom ektefellen din har inntekt, men likevel ikkje forsørgjer deg økonomisk, vil vi vurdere den økonomiske situasjonen din og eventuelt gi pengestøtte. Døme på slike situasjonar kan vere dersom
- du oppheld deg på eit krisesenter
- du lever i skjul frå ein valdeleg ektefelle
- du prøver å kome deg ut av eit tvangsekteskap
- ektefellen din sonar i fengsel
- du av andre årsaker ikkje blir forsørgd av ektefellen din
Dersom du har barn, gjeld eigne plikter og ordningar når du søkjer om økonomisk sosialhjelp. I vurderinga vår tek vi særlege omsyn til behova som barna har.
Barnetrygda påverkar ikkje kor mykje du kan få i økonomisk sosialhjelp.
Dersom du ikkje bur saman med eigne barn, kan du få dekt utgifter til samvær. Økonomisk støtte til samvær blir som regel vurdert ut frå omfanget av samværet.
Barn over 18 år har rett til å bli vurderte sjølvstendig når vi reknar ut økonomisk støtte. Du kan som forelder bli pålagd å forsørgje barn over 18 år som følgjer ordinær skulegang, dersom økonomien din tilseier at du har pengar til dette.
Barn har ikkje plikt til å forsørgje foreldre eller søsken. Dersom barnet ditt har jobb på fritida eller i skuleferien, skal ikkje denne inntekta reknast inn i økonomien til familien når behovet for økonomisk sosialhjelp blir vurdert.
Sambuarar har ikkje plikt til å forsørgje kvarandre. Dersom de har barn saman, vil vi likevel som regel sjå på økonomien til begge når vi vurderer behovet for økonomisk sosialhjelp.
Sambuarar som har felles barn, pliktar å forsørgje barna etter økonomisk evne. Dette betyr at den av dykk som har høg nok inntekt til å forsørgje felles barn, i utgangspunktet må gjere dette åleine. I familiar med særkullsbarn kan vi vurdere delar av familien for seg.
Økonomisk sosialhjelp er ein mellombels stønad. Kor lenge du kan få økonomisk sosialhjelp, avheng av situasjonen din.
Når du får økonomisk sosialhjelp, får du oppfølging frå Nav slik at du kan bli selvforsørget.
Dersom du treng hjelp med å finne ut av kva moglegheiter du har, kan du kontakte kontoret ditt. Du kan også kontakte oss på telefon.
Andre tilbod
Meir informasjon til deg som
I dette kapittelet
Når du søkjer, må du gje opplysningar om deg sjølv og den økonomiske situasjonen din. Du kan dokumentere opplysningane med vedlegg til søknaden din.
- fakturaer /kvitteringar for det du har søkt om støtte til, til dømes husleige og straum
- skattemelding
- skatteoppgjer
- lønsslipp, viss du er i jobb
- kontooversikt som viser alle kontoane dine med saldo
- opplysningar om butilhøve (husleigekontrakt)
- legitimasjon
- gyldig opphaldsløyve
Viss vi treng fleire opplysningar for å behandle saka di, tek vi kontakt med deg.
Du kan søkje om det du treng økonomisk støtte til. Det er berre eitt søknadsskjema der du sjølv beskriv kva du ønskjer å søkje om. Søk til NAV-kontoret i kommunen der du oppheld deg.
Korleis vurderer vi søknaden din
Vi vurderer behovet ditt for økonomisk sosialhjelp saman med deg og gjer ei individuell vurdering av søknaden din.
I vurderinga tek vi omsyn til nødvendige utgifter du har for å leve, inntekta di og moglegheitene dine for framtidig inntekt.
Vi tek omsyn til alder, familiesituasjon, helse og korleis du bur. Dersom du har barn, tek vi særlege omsyn til behova deira i vurderinga.
Det er viktig at du informerer oss om alt du har av inntekter og utgifter, slik at vi får vurdert situasjonen din og behovet ditt for hjelp.
Dersom du ønskjer hjelp i kontakten din med NAV, kan du gi fullmakt til ein person du har tillit til.
Fullmakta kan nyttast i kontakten med NAV-kontoret ditt.
Du bestemmer sjølv kva fullmakta skal gjelde, og kor lenge ho skal vare.
Dersom du har søkt digitalt, finn du ei liste over alle søknadene dine om økonomisk sosialhjelp på nav.no. Her kan du mellom anna følgje statusen for søknaden din, og sjå om du må levere ytterlegare opplysningar for at vi skal kunne behandle søknaden.
Saksbehandlingstid for søknader
Kommunane kan ha ulik svartid. I ein nødssituasjon skal du få eit raskt svar på søknaden din.
Dersom vi treng fleire opplysningar for å behandle søknaden din, tek vi kontakt med deg. For å få raskt svar på søknaden, bør du levere dei opplysningane vi treng så fort som mogleg.
Dersom det har gått meir enn éin månad frå du søkte, skal du få brev om at det tek lenger tid enn vanlig å behandle søknaden din.
Er du i ein nødssituasjon?
Då bør du kontakte NAV-kontoret i den kommunen du oppheld deg i.
Når søknaden din er ferdigbehandla får du eit skriftleg svar, også kalla vedtaksbrev. Du kan logge inn for å lese vedtaket.
I vedtaket ditt kan du lese om kva du har rett på. Dersom du og rettleiaren din har avtalt at du skal vera i aktivitet i løpet av vedtaksperioden, står det beskrive i vedtaket.
Har du fått eit svar på søknaden din og er usamd i vedtaket, kan du klage.
Du skal sende klaga til NAV-kontoret som behandla søknaden din. Klagefristen er 3 veker frå du får eit svar på søknaden.
Du kan ikkje klage digitalt. Du kan skrive ut eit klageskjema som du kan fylle ut for hand. Du kan anten sende klaga digitalt som vedlegg til søknaden din, sende han i posten eller levere han på NAV-kontoret som har behandla søknaden din.
Saksbehandlingstid for klage
Kommunane kan ha ulik svartid, men du skal får svar innan rimeleg tid. Viss det har gått meir enn éin månad frå du klaga, skal du få brev om at det tek lengre tid enn vanleg å behandla søknaden din.
Klaga skal innehalde informasjon om:
- kva vedtak du klagar på. Du kan eventuelt leggje ved vedtaksbrevet du klagar på.
- kva du meiner er feil med vedtaket og kvifor.
- underskrift.
Du kan leggje ved opplysningar som vedlegg til klaga di.
Treng du hjelp til å klage?
NAV-kontoret ditt kan hjelpe deg dersom du treng hjelp til å skrive klaga. Avtal i så fall time på NAV-kontoret. Dersom du ønskjer å ha med deg ein person du har tillit til, har du rett til det.
Du kan også bruke advokat eller gi fullmakt til ein person som klagar på dine vegner.
Klaga blir behandla på nytt av NAV-kontoret som behandla søknaden. Det varierer frå kommune til kommune kor lenge du må vente på svar. Dersom det går meir enn éin månad, skal du få eit førebels svar. Dersom du blir gitt medhald, får du eit nytt vedtak.
Dersom NAV-kontoret ikkje gir deg medhald i klaga, blir denne vidaresend til statsforvaltaren, som vurderer saka di på nytt. NAV-kontoret vil gi deg skriftleg beskjed om dette. Statsforvaltaren vil gi deg informasjon om saksbehandlingstid og kva som skjer vidare med klaga di.
Du får skriftleg beskjed når statsforvaltaren har avgjort saka di. Dersom statsforvaltaren gir deg medhald i klaga, skal NAV-kontoret behandle søknaden din på nytt og du får eit nytt vedtak.
Dersom du får medhald i klaga di, kan du ha rett til å få dekt utgifter som har vore nødvendige for å få endra vedtaket. Eit døme er utgifter til advokat. Du kan då sende eit krav til NAV-kontoret som endra (gjorde om) vedtaket, om å få dekt sakskostnadene.
I dette kapittelet
I vedtaksbrevet ditt finner du informasjon om beløp og utbetalingar.
Utbetalingsdato kan variere frå kommune til kommune. Du kan finne informasjon om utbetalingar under Dine utbetalingar eller i vedtaksbrevet.
Dersom utbetalingsdatoen er i ei helg eller på ein heilagdag, får du vanlegvis pengane dagen før.
Feriepengar
Det er ikkje feriepengar på denne stønaden.
Skatt
Det blir ikkje trekt skatt.
Rettleieren din kan setje vilkår (krav) om ein aktivitet eller ei handling for å hjelpe deg med din økonomiske situasjon. Krav til aktivitet skal hjelpe deg i å oppnå måla dine om økonomisk sjølvstende.
Dersom du ikkje oppfyller vilkåra du har avtalt med NAV, kan det få konsekvensar for den økonomiske støtta du får frå NAV.
NAV kan til dømes stille krav om at du
- møter til rettleiingssamtalar
- søkjer på relevante jobbar
- deltek på arbeidsretta kurs og tiltak
- deltek i arbeidstrening eller annan arbeidsretta aktivitet
- deltek i utdannings- og opplæringstiltak
- går på norskkurs
- søkjer andre ytingar frå NAV
For deg under 30
Dersom du er under 30 år, vil NAV stille krav om at du deltek i aktivitet når du får økonomisk sosialhjelp. Målet er å hjelpe deg å kome ut i arbeid eller utdanning, slik at du kan forsørgje deg sjølv gjennom eiga inntekt.
Du må som hovudregel opphalde deg i Noreg for å ha rett på økonomisk sosialhjelp.
Dersom du skal reise til utlandet, må du avklare dette med NAV-kontoret før du reiser. Reiser til utlandet kan påverke utbetalingane dine.
Kontakt oss dersom du skal ha ferie eller reise til utlandet.
Dersom det skjer endringar i situasjonen din, kan de ha innverknad på oppfølginga eller utbetalingar du får frå NAV. Det er derfor viktig å gi NAV beskjed om endringane. Det kan vere endringar med omsyn til inntekt, familiesituasjon, jobbsituasjon, og så vidare.
Dersom du er gift eller registrert partnar, må du også melde frå til NAV dersom situasjonen til ektefellen/partnaren din endrar seg.
Dersom du er usikker på om endringa vil påverke utbetalinga di, kan du kontakte oss på ta kontakt med oss på telefon.
- Du byrjar tene meir eller mindre enn du tidlegare har oppgitt til NAV.
- Du skal flytte.
- Sivilstatusen din endrar seg, til dømes ved at du inngår eller avsluttar ekteskap, partnarskap eller sambuarskap, eller at partnar/ektefelle/sambuar døyr.
- Familiesituasjonen din endrar seg ved at du får barn, eit barn flyttar ut eller du ikkje lenger forsørgjer barnet ditt / barna dine.
- Du får utbetalt pengar i form av utbyte på aksjar, fond, sal av eigedom/eigedelar eller anna.
Oppdatert 19.06.2024
Ring oss på 55 55 33 33
Ope kvardagar kl. 9–15. Dersom ventetida er over 5 minutt, kan vi ringe deg tilbake.
Sjå fleire telefonnummer og tasteval.